“De contractvorm Design & Build is inmiddels niet nieuw meer, maar zo oud als de weg naar Rome. Al in de Middeleeuwen besteedden de kerkvorsten de bouw van een kathedraal uit aan een bouwmeester en gaven zij het hele proces aan hem uit handen. Dit vond plaats op basis van vertrouwen, waarbij het aan de opdrachtgever was om te specificeren hoe hij het wilde hebben. Hoewel dit eenvoudig klinkt, wordt er naar schatting nog geen tien procent van alle projecten in Nederland volgens deze wijze opgeleverd. Naast voordelen zijn er dan ook enkele nadelige kanten aan de contractvorm” stelt van Vliet. “De opdrachtgever heeft nauwelijks invloed op het realisatieproces. Daarnaast is er in veel gevallen in mindere mate sprake van objectiviteit in de aanbesteding. Al staat daar tegenover dat deze contractvorm kan leiden tot lagere kosten en dat de processen minder complex zijn. Omdat er bovendien minder tussenstappen zijn vereist, zoals goedkeuring van bestekken, is er sprake van een kortere realisatietijd. En dat is uiteraard gunstig voor de efficiency.”
Spelregels bij Design & Build
“Wie volgens een D&B-contract wilt werken moet zeker zijn van zijn partners en zich met kwaliteitsbewuste en strak georganiseerde bedrijven omringen. Wanneer dit het geval is, dan is de kans op een misstap onderweg een stuk kleiner. In de VS bijvoorbeeld, komen uit D&B-werkwijzen minder rechtszaken voort dan uit meer traditionele contractvormen. Daarbij is het wel een must dat de opdrachtgever goed weet te specificeren wat de eisen zijn voor het project. Ook dat vereist de nodige deskundigheid.
Een verdergaande vorm waarmee vooral de rijksoverheid experimenteert is DBFMO. Dit staat voor Design, Build, Finance, Maintain en Operate. Deze contractvorm maakt dat er bijna sprake is van het leasen van een gebouw in plaats van dit te kopen. Over het algemeen kennen dergelijke projecten ingewikkelde voortrajecten met hoge aanbiedingskosten, al wilt de overheid het bedrijfsleven hierin nog wel eens tegemoetkomen. “Ook bouwteams komen weer vaker voor. Hierbij verzamelt de opdrachtgever zelf zijn partners in een team. Tussentijdse bijsturing is bij deze aanpak goed mogelijk.”
Ketensamenwerking
“In de bouwsector is ketensamenwerking erg belangrijk en samenwerken is alleen mogelijk met vaste partners die betrouwbaar zijn. Met name de laatste jaren is de bouw geteisterd door enorme concurrentie en zijn er veel bedrijven omgevallen. Het vertrouwen is daarbij in sterke mate verdampt. Een van de tendensen is dat dit vertrouwen weer terugkeert. Naar mijn mening is na de crisis de betere helft van de bedrijven in de bouwkolom overgebleven en zijn die partijen ook geneigd om elkaar op te zoeken. Elkaar wat gunnen hoort bij duurzaamheid in de keten en het leidt tot efficiëntie en dus lagere kosten.”
Uitdagingen
“Een van de uitdagingen in de nieuwbouw is een toenemende vraag naar concepten voor hét optimale gebouw; concepten die voldoen aan tal van eisen aangaande duurzaamheid en met modulaire onderdelen. Daarnaast wordt renovatie van bestaande bouw de komende jaren een ontzettend grote trend. Gelukkig is er al veel techniek in huis om bestaande gebouwen geschikter te maken. Te denken valt aan oplossingen in glassoorten, isolatie, warmte-koudeopslag en zonnecollectoren bijvoorbeeld. Energieneutraliteit wordt in D&B-contracten eveneens een echte must en zorgt voor een hogere waarde op langere termijn. We zien DGBC terug in het toenemende aantal BREEAM-NL Excellent certificaten dat we uitreiken. Daarnaast denk ik dat het Bouw Informatie Model (BIM) een grotere rol gaat spelen in de ketens en steeds meer zal dienen als een nieuwe taal, hetgeen uiteindelijk de ketenintegratie versterkt.”
Groene Uitdaging
De Dutch Green Building Week beleeft dit jaar van 21 tot 25 september zijn vijfde editie. Deze week zet een aantal klimaatvriendelijke initiatieven in de bouwwereld in de spotlights. Het thema is dit jaar Groene Uitdaging. “We willen vanzelfsprekendheid creëren met betrekking tot duurzaamheid in de bouw, en meer specifiek in duurzame renovatie. De oplossingen bestaan al. De vraag is: hoe passen we ze toe? Er bestaat nog steeds koudwatervrees en de gedachte dat duurzaam vooral staat voor duur. DGBC wil tonen dat duurzaamheid in de bouw essentieel is. In totaal zijn er meer dan 60 activiteiten”, vertelt Daan van Vliet, DGBC-voorzitter. Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland, is een van de sprekers. Geïnteresseerden kunnen daarnaast onder meer lezingen bijwonen van:
- Alberto Cayuela. Directeur van het Centre for Interactive Research on Sustainability (CIRS) aan The University van British Columbia in Canada. Hij vertelt over de groene stappen die in dit land al zijn gezet in de bouw.
- Jan Jonker. Hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij toont met verschillende businessmodellen aan hoe duurzame bouw er in de praktijk uit kan zien.
- Dick Emmer. Wethouder Zaanstad Duurzaamheid. Hij geeft nadere uitleg over hoe de gemeente verduurzaming doorvoert in haar vastgoedportefeuille.
