“We hebben bos nodig voor een leefbare aarde”, zegt Jaap van der Waarde, programmamanager bossen bij het WNF. “Tachtig procent van alle plant- en diersoorten heeft bos nodig om te overleven. Tegelijk is hout een enorm belangrijke grondstof die je overal om je heen ziet. Gelukkig sluit dat elkaar niet uit, want de houtindustrie heeft ook baat bij de instandhouding van bossen.” Het WNF stimuleert daarom wereldwijd verantwoord bosbeheer en duurzame houtkap. Dat houdt in dat bomen selectief worden gekapt en het bos de tijd krijgt om te groeien. Op die manier worden bossen niet uitgeput en blijven ze een constante bron van hout voor de industrie. “Duurzame houtkap gaat niet ten koste van bossen en biodiveriteit, maar kan er juist aan bijdragen”, zegt Van der Waarde.

Onafhankelijke audits

Verstandig beheer van bossen kan goed aan de markt worden overgelaten door het gebruik van internationaal erkende keurmerken.Volgens WNF geeft alleen keurmerk FSC momenteel voldoende garantie op verantwoord bosbeheer, waarbij rekening wordt gehouden met natuur én lokale bevolking die afhankelijk is van het bos. Van der Waarde: “Bedrijven worden onafhankelijk ge-audit, net zoals dat op financieel vlak gebruikelijk is. Komen bij zo’n audit echte problemen aan het licht, dan moeten die binnen drie maanden zijn opgelost.” De kennis over verantwoord hout is vooral belangrijk in sectoren die veel hout gebruiken, zoals bouwbedrijven, de overheid en doe-het-zelfzaken. “Positief is dat de sectoren steeds vaker afspraken maken over verantwoord hout, zoals in het bouw-en-houtconvenant is gebeurd”, zegt Van der Waarde.

Weinig prijsverschil

Wanneer we bossen niet duurzaam onderhouden, raken hele ecosystemen beschadigd. Zo jaagt kaalslag van bossen de opwarming van de aarde aan. Als er minder bomen zijn, wordt er immers minder koolstofdioxide (CO2) opgeslagen, het gas dat klimaatverandering veroorzaakt. Het werkt ook negatief voor de sociale duurzaamheid. “De lokale bevolking blijft achter met een economisch waardeloos bos”, stelt Van der Waarde. “Terwijl ze er bij duurzame kap juist banen aan overhouden.”

De problemen spelen het meest in tropische landen. Scandinavische houtleveranciers, die een groot deel van de wereldmarkt uitmaken, zijn door de bank genomen verder in hun ontwikkeling. Tegelijkertijd is het vooral de (consumenten)markt die sterk de hand heeft in het stimuleren van duurzame productie. Van der Waarde: “Het is bijna verbazingwekkend hoe dicht de prijzen van duurzaam en niet duurzaam hout bij elkaar liggen. De kosten van het extra werk dat ermee gepaard gaat, worden dus zeker niet altijd doorberekend aan de gebruiker. En daarmee ook niet aan de eindgebruiker.” Van der Waarde: “Consumenten hebben meer macht dan ze zich vaak realiseren. De markt is gevoelig voor hun keuzes en zal nog duurzamer produceren en inkopen als daar vraag naar is.”