Het aanleggen van toekomstbestendige infrastructuur, het vernieuwen en verduurzamen van huizen en bedrijfspanden en het integreren van ICT- en datatoepassingen in de bouw.
Bernard Wientjes, onder meer oud-voorzitter van VNO-NCW, is voorzitter van de Taskforce Bouwagenda. “Eén van de uitdagingen is het verduurzamen van woningen en bedrijfspanden.
Bedrijven, kennisinstellingen en overheden gaan werken aan een 100 procent energieneutrale woningvoorraad in 2050, het verbeteren van het hernieuwbare grondstoffenverbruik met 50 procent en het verder laten stijgen van de productiviteit in de sector. In de toekomst is een groei van 1 miljoen extra woningen voorzien.”
Haarlemmerolie
Om deze uitdagingen te kunnen realiseren, moet de bouwsector volgens Wientjes innoveren en moeten belemmeringen door bijvoorbeeld wet- en regelgeving worden weggenomen.
“We hebben gezorgd voor een brede coalitie, iedereen is aan boord. We gaan over tot de uitvoering door middel van elf roadmaps. Van grootschalige renovatie en onderhoud van bruggen en sluizen tot aardbevingsbestendig bouwen en renoveren.
Per thema brengt een roadmap in kaart welke opgaven, vernieuwing, coalitie, aanpak van regels en financiering nodig zijn. Het gaat om heel grote zaken. Bijvoorbeeld het verduurzamen van 2,5 miljoen huurwoningen.
We gaan het wiel niet opnieuw uitvinden. Er zijn voldoende kleine initiatieven die groter opgezet, veel meer effect kunnen sorteren. Belemmeringen houden dit tegen. Als Haarlemmerolie binnen dit proces, halen we alle betrokkenen bij elkaar om uit te vinden wat de barrières zijn.
Ze hebben te maken met wet- en regelgeving, financiering of zijn bijvoorbeeld van organisatorische aard. Als we de problemen kunnen oplossen, zijn we in staat om de ambitieuze doelstellingen te halen.”
Oplossen knelpunten
Voor bijvoorbeeld het verduurzamen van huurwoningen in Nederland heeft de Bouwagenda de coöperaties, de woonbond, de gemeentes en organisaties van particuliere verhuurders nodig.
Wientjes: “Dan praten we met ongeveer 90 procent van de eigenaren van de huurwoningen. Uit de gesprekken blijken een aantal belemmeringen, zoals de verhuurderheffing. De coöperaties zeggen dat ze hierdoor nooit de benodigde investeringen kunnen doen; de woonbond zegt dat het belasting van de armen is.
Wij hebben de partijen bij elkaar gehaald en aangegeven dat ze er niet op moeten rekenen dat een nieuw kabinet de verhuurderheffing afschaft. Dan moet je met een voorstel komen dat politiek acceptabel is.
Wij willen een substantieel deel van de 1,7 miljard euro verhuurderheffing gaan gebruiken als een aftrekpost voor coöperaties die versneld gaan verduurzamen. Een ander struikelblok is de wettelijke maatregel dat 70 procent van huurders moet instemmen met verduurzaming.
Dit betekent dat het veel tijd kost om iedereen achter je plannen te krijgen. Uit onderzoek van het SCP blijkt dat slechts één procent van de huurders van sociale huurwoningen is geïnteresseerd in investeringen in duurzaamheid.
Je moet dus met een nog beter aanbod komen. Doe iets extra’s voor huurders, bijvoorbeeld de installatie van een nieuwe badkamer. Uiteraard voorzien van moderne energieneutrale snufjes. Ook die plannen werken we nu verder uit.”
Intelligent bouwen
Een van de opgaven van de Taskforce Bouw is het bevorderen van de bouw van één miljoen nieuwe woningen. “Die moeten allemaal voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs”, vervolgt Wientjes.
“Omdat de trek naar de steden toeneemt, zal de focus van de nieuwbouw daar liggen, vooral in de Randstad. Hoe kunnen we in de dichtbevolkte Randstad tot verdichting komen? Dus meer woningen op de vierkante meter, terwijl we aan de andere kant ook het leefklimaat willen bevorderen.
Dit vraagstuk doet zich overigens ook voor in steden buiten de Randstad en vergeet daarbij de mobiliteit niet. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen dicht bij hun werk wonen?
Dit betekent dat we intelligent moeten bouwen. Hoe krijg je zo min mogelijk mobiliteit met de auto en hoe gebruik je het openbaar vervoer zo optimaal mogelijk? Ook hier vragen we alle betrokkenen welke remmingen moeten worden weggenomen.”
Zonnige toekomst
De bouw speelt een sleutelrol in het realiseren van de doelstellingen uit de Bouwagenda. Wientjes: “We moeten op een revolutionair andere wijze denken over en werken aan de inrichting van onze leefomgeving. Innovatie is heel belangrijk.
Een van de problemen is dat de bouw op dit gebied de laatste tien jaar weinig vooruitgang heeft geboekt. Daar werken we nu met z’n allen heel hard aan. Dat is echt nodig om in korte tijd veel huizen te kunnen bouwen.
Om dat te realiseren hebben we ook minimaal 50.000 nieuwe mensen in de bouw nodig. Daarom is de kennissector ook zo belangrijk. Wij zitten niet voor niets op de bouwcampus. Als ik daar rondloop, word ik heel vrolijk. Hier zitten tal van startups en bedrijven met veelal jonge, enthousiaste mensen.
De bouw begrijpt dat we vandaag een fase ingaan die veel kansen biedt. Er moeten 100.000 huizen per jaar worden verduurzaamd, er moeten een miljoen woningen bij en er moeten 4.000 bruggen worden vernieuwd. Het zijn maar enkele voorbeelden. Ik zie dat als een grote kans voor de bouw.
Kijkend naar de opgaven en de innovaties die daarvoor nodig zijn, moeten we in staat zijn om voldoende jongeren te interesseren voor een baan in de bouw, op welk niveau dan ook. Dat uitdragen, behoort ook tot onze taak. Als je je kans pakt, ziet de toekomst er zeer zonnig uit.”
