De urbanisatie heeft zich de afgelopen jaren in sneltreinvaart doorgezet. Momenteel woont al de helft van de wereldbevolking in steden, en dat zal alleen maar toenemen. “Overal waar je komt zie je bouwkranen in steden”, zegt Heerkens. “In Nederland wordt vooral veel gebouwd in en rond Amsterdam.
Ik denk dat daarbij in het verleden te weinig aandacht is geweest voor het buitenaspect. Jarenlang zijn appartementen gebouwd zonder balkon. Vandaag de dag is de buitenruimte een verlengstuk van de binnenruimte. Het gebruik van het dak biedt hiervoor tal van mogelijkheden.”
Breed gebruik
Het gebruik van daken gaat volgens Heerkens inmiddels veel verder dan alleen het bekende dakterras. Op daken kunnen mooie tuinen worden aangelegd, en recreatiemogelijkheden of sociale plekken worden gecreëerd. “Daken kunnen breed worden gebruikt, ook als een binnenplein.
Dat kan mooi worden aangekleed, met bijvoorbeeld plantenbakken en verschillende kleuren. Dat geeft voor omwonenden meteen een mooi uitzicht. Uit onderzoek is bekend dat dat bijdraagt aan een beter welzijn van mensen. Mensen voelen zich prettiger als zij uitzicht hebben op groen.”
Gebruik van daken is mogelijk in zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Een mooi dak heeft niet alleen esthetische waarde, maar is ook nog eens goed voor het milieu. “Beplanting houdt water vast en ontlast daarmee het riool. Bovendien produceren planten zuurstof en nemen ze fijnstof op.
Beplanting zorgt ook voor verkoeling. Een zwart bitumen dak wordt in de zomer heel erg warm. Maar een groen dak zorgt voor meer aangename temperaturen. Dat draagt allemaal bij aan een betere leefomgeving.
Multi-use
Er zijn al talloze voorbeelden van functioneel gebruik van daken, weet Heerkens. Bijvoorbeeld appartementen op de Zuidas in Amsterdam, waar momenteel veel wordt gebouwd en bewoners verschillende esthetische keuzes kunnen maken. Heerkens noemt ook België, waar veel zorginstellingen daken benutten.
Voorwaarde voor het gebruik van daken is natuurlijk wel dat een dak het gewicht kan dragen, en dat het gunstig is gelegen ten opzichte van de zon. “Daarnaast moet de ondergrond stabiel zijn. Als mensen niet het gevoel hebben dat zij stabiel op een dak kunnen lopen, zal er geen gebruik van worden gemaakt. Er zijn complete, duurzame systemen verkrijgbaar om een dakterras goed aan te leggen.
Bij de ontwikkeling van een dak zal een architect enkele voorstellen doen aan de ontwikkelaar. Daarbij wordt ook geluisterd naar de wensen van de omwonenden. Zij zullen immers de buitenruimte op het dak gaan gebruiken. Er kunnen allerlei materialen worden toegepast. Bijvoorbeeld tegels van keramiek voor de bestrating. Dat sluit meer aan bij de binneninrichting van bewoners.”
Heerkens ziet steeds meer multi-use projecten ontstaan: bouwprojecten met op de begane grond bijvoorbeeld winkels of horeca, en daarop woningen met gezamenlijke binnenruimtes. Er zijn veel variaties mogelijk, zoals binnenterreinen op verschillende niveaus en ook combinaties met parkeerplaatsen op het dak.
“En combinaties van bestrating en groen zorgen voor CO2-afvang en betere waterhuishouding waardoor het riool wordt ontzien. Zo krijgen daken meerdere functies. Ze zijn op vele manieren te gebruiken.”
